Endotermal Ablasyon

Endometrial Ablasyon Nedir?

Endometrial ablasyon, rahim astarının yani endometriyumun cerrahi olarak alındığı bir prosedürdür. Adet dönemindeki kanamaları azaltma amacıyla uygulanan endometriyal ablasyonun bazı kadınlarda adet akışını tamamen durdurması söz konusu olabilir. 

Endometrial ablasyon prosedüründe kesi yapılmaz. Hastanın vajinası ve rahmi arasındaki geçiş yolundan ince aletler yerleştirilir. Hangi aletlerin kullanılacağı ise endometriyumun alınması için tercih edilecek yönteme bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Endometrial ablasyon prosedüründe aşırı soğuk uygulanması, ısıtılmış sıvılar, mikrodalga enerjisi ya da yüksek enerjili radyo frekansları gibi yöntemler kullanılabilir. Uygulanacak olan yöntem belirlenirken hasta özelinde rahim boyutu ve mevcut durumu gibi çeşitli faktörler değerlendirilir. 

Aşırı ya da düzensiz adet kanaması yaşayan kadınlar için etkili bir tedavi seçeneği olan endometriyal ablasyon prosedüründe, ısı ya da enerji kullanılarak rahim iç zarı yani endometriyum tahrip edilir. Endometriyumun tahrip edilmesi ise adet kanamasının sıklığını ve miktarını azaltarak hastanın yaşam kalitesinin artmasını sağlayabilir. 

Endometrial Ablasyon Neden Yapılır?

Endometriyal ablasyon, aşırı adet kanaması olması durumunda uygulanan bir tedavidir. Endometriyal ablasyon uygulanmasının birçok farklı nedeni vardır. Bunların başında aşırı adet kanaması gelir.

Aşırı adet kanaması, adet dönemlerinde normalden daha fazla kanama olması ile karakterize bir durumdur. Bazen iki saatte bir ya da daha kısa sürede ped ya da tampon değiştirme gereksinimi duyacak kadar kanama olması, alışılmadık derecede ağır adet dönemleri yaşandığının bir göstergesidir.

Adet kanamasının miktarının ve sıklığının normalden fazla olması da endometrial ablasyonun nedenleri arasında sıralanabilir. Sekiz günden uzun süren kanama ya da aşırı kan kaybına bağlı anemi yaşanması durumunda endometrial ablasyon gündeme gelebilir. 

Doktorlar aşırı adet kanamasının azaltılması için genellikle ilk olarak ilaç ya da rahim içi araç kullanımı ile tedaviye başlar. Bu tedavilerin etkili olmaması ya da kişi özelinde uygun bir seçenek olmaması durumunda, endometriyal ablasyon bir seçenek olabilir. 

Bunların yanı sıra;

• Adet dönemleri arasında aşırı kanama olması
• Rahim duvarında fibroid oluşması
• Endometriozis varlığı
• Rahim içinde ya da duvarında polip ya da miyom bulunması durumlarında da endometrial ablasyon uygulanabilir. 

Endometrial ablasyonun önerilmediği durumlar ise aşağıda sıralanmıştır:

• Bireyin menopoz sonrası dönemde olması
• Rahimde bazı anomalilerin varlığı
• Bireyin rahim kanseri ya da rahim kanseri yüksek risk grubunda olması
• Aktif bir pelvik enfeksiyon bulunması

Endometrial Ablasyon Nasıl Yapılır?

Endometrial ablasyon genel anestezi altında, ortalama 15 ila 30 dakika içerisinde tamamlanan bir prosedürdür. Endometriyal ablasyonda kullanılacak olan aletlerin geçişini sağlamak için öncelikle hastanın serviksindeki açıklık genişletilir. Rahim ağzı ilaçla ya da çapı giderek artan bir dizi çubuğun yerleştirilmesiyle genişletilebilir.

Endometrial ablasyon prosedürü, endometriumu çıkarmak için hangi yöntemin kullanılacağına göre değişiklik gösterebilir. Endometriumu çıkarmak için kullanılabilecek yöntemler ise aşağıda sıralanmıştır:

Elektrocerrahi

Bu yöntemde hastanın rahim içini görmek için ince bir dürbün kullanılmaktadır. Dürbünün içerisinden bir tel gibi geçen cihazın endometriyumda oluklar açtığı elektrocerrahi prosedürü, genel anestezi altında uygulanır.

Kriyoablasyon

Aşırı soğuk, endomrtriyumu donduran ve yok eden iki ya da üç buz topu oluşturmak için kullanılmaktadır. Doktor buz toplarının durumunu gerçek zamanlı ultrason ile izler. Her dondurma döngüsü altı dakika kadar sürmekte olup gereken döngü sayısı hastanın rahminin boyutuna ve şekline göre belirlenmektedir.

Serbest Akışlı Sıcak Sıvı

Bu yöntemde ısıtılmış tuzlu sıvı ortalama 30 dakika süreyle hastanın rahmi içinde dolaştırılmaktadır. Bu yöntemin en önemli avantajı ise rahmi deforme eden anormal doku büyümelerinin bulunduğu kadınlara da uygulanabilmesidir. 

Isıtılmış Balon

Isıtılmış balon yönteminde hastanın rahim ağzından bir balon cihazı sokulup ısıtılmış sıvıyla şişirilir. İşlem, balon cihazının tipine göre 2 ila 10 dakika arasında tamamlanabilir.

Mikrodalga

Rahim ağzından sokulan ince bir çubuğun endometriyal dokuyu ısıtan mikrodalgalar yaydığı yöntem genellikle 3 ila 5 dakika içerisinde tamamlanır.

Radyo Frekansı

Bu yöntemde kullanılan özel bir aletle, endometriyal dokuyu 1 ila 2 dakika içerisinde buharlaştıracak radyofrekans enerjisi iletilir. Bu işlemin ardından cihaz rahimden çıkarılır. 

Endometrial Ablasyon Öncesi Hazırlık

Endometrial ablasyon işleminden önce hasta detaylı bir şekilde muayene edilir. Tıbbi geçmişi, kullandığı ilaçlar ve mevcut sağlık durumu değerlendirilir. Genel sağlık durumu kontrol edilerek pelvik muayene yapılır. İşlemden önce bazı kan testleri, görüntüleme testleri ve ultrason uygulanabilir. 

Hamilelik durumunda endometrial ablasyon yapılmaz. Kanser için test edilmek üzere endometriyuma ince bir kateter yerleştirilerek küçük bir örnek alınır. Yerinde bir RİA yani rahim içi araç ile endometrial ablasyon yapılamayacağı için RİA çıkarılır. 

Bazı endometriyal ablasyon türleri rahim astarı ince olduğunda daha başarılı sonuçlar verdiği için endometriyumun inceltilmesi için ilaç reçete edilebilir ya da fazla dokunun kazındığı bir prosedür olan dilatasyon ya da küretaj uygulanabilir.

Endometrial Ablasyon İşleminden Sonra

Endometrial ablasyon işleminden sonra birkaç gün süreyle adet benzeri kramplar yaşanabilir. Asetaminofen ya da ibuprofen gibi reçetesiz satılan ilaçlar kullanılarak kramplar hafifletilebilir. Yine birkaç hafta süreyle kanla karışık sulu bir vajinal akıntı olabilir. Genellikle işlemden sonraki birkaç gün en ağır hâlinde olan akıntı giderek azalır. 

Hastalar, endometriyal ablasyon işleminden sonraki ilk 24 saat içerisinde genellikle daha sık idrara çıkma ihtiyacı hissedebilir. Endometriyal ablasyon sonrası ağır kaldırmaktan ve zorlanmaya neden olab ilecek aktivitelerden uzak durmak önemlidir. Ayrıca uygulama sonrası düzenli doktor kontrolleri ihmal edilmemelidir.

Endometrial Ablasyonun Sonuçları

Endometrial ablasyon işleminin nihai sonuçlarını görmek için birkaç aylık bir süreye gereksinim duyulabilir. Bununla birlikte endometriyal ablasyon genellikle adet sırasındaki kanama miktarını azaltmaktadır. Prosedürün ardından çoğu kadın daha hafif adet dönemleri yaşamaya başlar, bazıları ise tamamen adet görmeyi bırakabilir.

Endometriyal ablasyon sonrası hamile kalmak mümkün olabileceği için doğum kontrol yöntemlerini uygulamaya devam etmek gerekir. İşlem sonrası hamilelik mümkün olmakla birlikte tehlikeli bir hamilelik olması ve düşükle sonuçlanması riski göz ardı edilmemelidir.