In Vitro Fertilizasyon (IVF)

In Vitro Fertilizasyon (IVF), infertilite tedavisinde uygulanan yardımcı üreme teknolojilerinin en etkili prosedürüdür.

Prosedür çok adımlı olanlardan oluşur:

1) Olgun yumurtalar yumurtalıklardan toplanır,

2) Laboratuvar koşullarında partnerin spermi tarafından döllenirler,

3) Döllenmiş yumurta veya embriyo uterus boşluğuna implante edilir.

IVF’nin başarısı ortakların yaşına ve infertilitenin nedenine bağlıdır.

Bazen, IVF invaziv, geniş ve zaman alıcı olabilir ve çoğul gebeliklere (birden fazla fetüsle gebelik) neden olabilir.

Hekim, potansiyel riskleri analiz ettikten sonra sizi bu handikaplar hakkında bilgilendirecek ve daha sonra bu kısırlık tedavisi yönteminin sizin için uygun olup olmadığına karar verecektir.

Tüp Bebek (IVF) Nedir?

Kısırlık yani infertilite, bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin en çok karşı karşıya kaldığı sorunlardan biridir. Kadınlarda ve erkeklerde farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilen infertilite sorununa yönelik çeşitli tedavilerin uygulanması mümkündür.

Düzenli ve korunmasız olarak bir yıl ve daha uzun süre boyunca cinsel ilişkide bulunmasına karşın gebelik meydana gelmeyen ya da gebeliğin devamlılığı mümkün olmayan çiftlerde kısırlık yani infertilite sorununun varlığı gündeme gelebilir. Kadının 35 yaş ve üzerinde olduğu durumlarda bu süre 6 ay olarak kabul edilir. Yaş almaya bağlı olarak kadınlarda doğurganlığın azalabileceği göz önünde bulundurularak 1 yıllık sürenin dolması beklenmez ve değerlendirme sürecine başlanır.

İnfertilite kadınlarda ve erkeklerde farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Hasta özelinde en uygun tedavi yöntemini belirlemek için öncelikle infertilitenin altında yatan neden tespit edilir. Daha sonra planlama ve uygulama aşamasına geçilir. Bu doğrultuda infertilite sorunu olan her hastaya aynı prosedürler uygulanmayacağı açıkça ifade edilebilir. Tüp bebek tedavisi ise infertilite tedavisi amacıyla en sık başvurulan yöntemdir.

En çok uygulanan yardımcı üreme tekniklerinden biri olma özelliğine sahip tüp bebek tedavisi, uzun yıllardır uygulanan ve başarılı sonuçlar sağlayan bir yöntemdir. İleri yaş, obezite gibi metabolik rahatsızlıklar, sebebi belirlenemeyen infertilite, kadınlarda enfeksiyon ve tüplerdeki tıkanıklık, erkeklerde ise sperm sayısının azlığı ve kalitesinin düşüklüğü gibi nedenlerle çocuk sahibi olamayan çiftlerin, tüp bebek tedavisi ile çocuk sahibi olması söz konusu olabilir.

Tüp Bebek Nasıl Olur?

Tüp bebek tedavisi kapsamında baba adayının spermleri ile anne adayının yumurtaları laboratuvar ortamında bir araya getirilir. Döllenme gerçekleşince anne adayının rahmine döllenmiş yumurta yerleştirilir, yani yapay döllenme tekniği uygulanmış olur.

Tüp bebek tedavisini uygulamak için kadın ve erkek üreme hücrelerinin yani yumurta ve spermlerin belirli koşullar altında toplanıp bir araya getirilmesi gerekir. Döllenme sağlıklı bir şekilde tamamlandıktan sonra yumurtanın bölünme süreci başlar. Daha sonra embriyo olarak adlandırılan yapıya dönüşmesi beklenir ve embriyonun anne adayının rahmine yerleştirilmesi ile tüp bebek tedavisi tamamlanır. Bu aşamadan sonra süreç, doğal yöntemlerle oluşmuş gebelikler ile aynı şekilde ilerler.

Tüp bebek tedavisi kapsamında yumurtalar laboratuvar ortamında döllendikten sonra klasik tüp bebek yöntemi ya da mikroenjeksiyon yöntemi kullanılarak anne adayının rahmine yerleştirilebilir. Klasik tüp bebek tedavisi tercih edildiğinde, yumurta ve spermler belirli bir ortamda yan yana bırakılarak kendiliğinden döllenmesi beklenir.

Mikroenjeksiyon yönteminde ise sperm hücreleri, özel pipetler yardımıyla doğrudan yumurta hücrelerinin içine enjekte edilir. Hangi yöntemin uygulanacağı ise hasta özelinde yapılan değerlendirmelerin ardından belirlenir.

Tüp Bebek (IVF) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Yaygın olarak kullanılan bir yardımcı üreme yöntemi olan tüp bebek tedavisinde kadının üreme hücresi olan yumurta ile erkeğin üreme hücresi olan sperm laboratuvar ortamında döllendikten sonra oluşan embriyo, anne adayının rahmine yerleştirilir.

Tüp bebek tedavisi kapsamında uygulanacak prosedürlere göre tedavi süresi farklılaşabilir. Tedavinin ilk aşamasında anne adayının yumurtaları toplanır. Normal şartları altında kadınlar her ay bir yumurta geliştirse de, tüp bebek tedavisinde daha fazla sayıda yumurtaya gereksinim vardır.

Bunun için anne adayının adet döneminin 2. – 4. gününde hormon iğneleri uygulanmaya başlanır. Böylece daha fazla sayıda yumurta alınması amaçlanır. Bu dönem ortalama 8 ila 10 gün sürer. Yumurtalar 3 ila 4 günde bir ultrason yardımıyla kontrol edilerek gerekli görülmesi halinde kan testi yapılarak hormon seviyeleri değerlendirilir.

Anne adayının yumurtalarının belirli bir büyüklüğe ve olgunluğa eriştiği tespit edilince çatlatma iğnesi yapılır. Çatlatma iğnesinin ne zaman uygulandığı işlemin başarısı açısından kritik öneme sahip olup iğne yapıldıktan 34 ila 36 saat sonra yumurtalar toplanır.

Yumurta toplama işlemi anestezi altında gerçekleştirildiği için hasta acı ya da ağrı hissetmez. 15 ila 20 dakikalık bir süre içinde, vajinal yolla ve ultrason yardımıyla iğne kullanılarak yumurta toplama işlemi yapılır. Yumurta sayısı her hasta özelinde değişebilir. Ayrıca nadir olmakla birlikte yumurta elde edilememesi söz konusu olabilir.

Aynı gün baba adayından sperm örnekleri alınarak yumurta ve sperm hücrelerinin laboratuvar ortamında mikroenjeksiyon yöntemiyle döllenmesi sağlanır. İşlemden ortalama 16 ila 18 saat sonra mikroskop altında döllenme tespit edilir ve oluşan embriyoların gelişim süreçleri yakından izlenir.

Embriyo transfer günü; hastanın embriyo sayısına, daha önce bir deneme yapılıp yapılmadığına ve embriyoların gelişim seviyesine bağlı olarak belirlenir. Gerekli görüldüğü durumlarda embriyo transferinin bir sonraki aya bırakılması ve oluşan embriyoların vitrifikasyon yöntemiyle dondurularak saklanması tercih edilebilir.

En yüksek kalitedeki embriyolar seçilerek rahim içine bir kateter yardımıyla yerleştirilir. İşlem yapılırken anne adayının mesanesi dolu olmalıdır. Gebelik testinin yapılacağı zamana dek hastaya progesteron hormonu uygulanması söz konusu olabilir.

Tüp Bebek Tedavi Yöntemleri

Tüp bebek tedavi yöntemleri, klasik tüp bebek tedavisi ve mikroenjeksiyon uygulaması olarak ikiye ayrılır. Klasik tüp bebek tedavisinde anne adayının yumurtası ve baba adayının spermi aynı ortama bırakılıp doğal döllenmenin gerçekleşebilmesi için beklenir. İkinci yöntem olan mikroenjeksiyon yönteminde ise sperm doğrudan yumurta hücresinin içine enjekte edilir.

Her iki tedavi yönteminden de başarılı sonuçlar elde etmek mümkün olmakla birlikte uygulanacak yöntem, eşlerin sağlık durumu ve üreme kabiliyetleri gibi etkenlere bağlı olarak belirlenir.