Pankreas transplantasyonu, yaşayan (kısmen) veya ölen bir donörden gelen sağlıklı bir pankreası, pankreası artık düzgün çalışmayan hastaya yerleştiren cerrahi bir işlemdir.
Pankreas transplantasyonu, hastalığın potansiyel tedavisi için tip 1 veya insüline bağımlı diabetes mellitus hastalarına yapılır. Pankreas yetmezliğini iyileştirmek için, hastanın bağışıklık sistemini baskılayan birkaç ilaç alması gerekir, böylece vücut yeni pankreası reddetmez.
Midenin arkasında ve omurganın önünde yer alan küçük bir organ olan pankreas, vücuttaki kan şekerini dengelemekle ve enerji depolarını oluşturmakla görevli insülin ve glukagon hormonlarının salgılanmasından sorumlu bulunmaktadır. Pankreastın salgıladığı insülin hormonu, kandaki şekerin hücreye alınmasını sağlar. Bu şekilde kan şekeri düzeyi düşer. Açlık durumunda pankreastan salgılanan glukagon hormonu ise şekerin vücuttaki depolardan kana karışmasını ve kan şekerinin yükselmesini sağlar.
Yeteri kadar işlev göstermeyen pankreasın yerine yeni ölmüş bir kişinin ya da sağlıklı bir insanın pankreasının kısmi olarak alınması ve cerrahi prosedürle yerleştirilmesi süreci pankreas nakli olarak adlandırılır. Pankreas nakli, insüline bağlı diyabet hastaları için uygulanan bir cerrahi tedavi şekli olup ilk kez Minnesota Üniversitesi’nde 1966 yılında uygulanmıştır.
Erken yaşta diyabet hastalığıyla başlayan Tip 1 hastaları, başarılı pankreas nakil ameliyatından sonra insülini bırakma şansına sahip olabilir. Bu sayede hayat kaliteleri de artabilir. Ancak pankreas naklinin her diyabet hastasına uygulanması söz konusu değildir. Pankreas nakli yapılacak hastaların sağlaması gereken bazı şartlar vardır.
Pankreas Nakli Neden Yapılır?
Diyabet hastalarında normal seviyede insülin üretilmesini ve kan şekeri kontrolünün iyileştirilmesini sağlamak için pankreas nakli yapılabilir. Bununla birlikte pankreas nakli, diyabet hastalarında standart tedavi olarak düşünülmemelidir.
Pankreas naklinin başarılı olması durumunda hastanın insüline gereksinimi kalmaması söz konusu olabilir. Ayrıca hastanın günlük sık sık şeker ölçümü ve diyet kısıtlamalarından kurtulması gibi avantajlar sağlanabilir. Nakilden sonra pek çok hastada hipoglisemi ve hiperglisemi ataklarının ortadan kalktığı bilinmektedir.
Pankreas nakli diyabetli hastalarda böbrek ve sinir sisteminde görülen komplikasyonlar üzerinde kısmen etkili olmakla birlikte riski tamamen ortadan kaldırması söz konusu değildir. Bazı durumlarda Tip 2 hastalığının tedavisi için de pankreas nakli yapılabilir. Ayırca pankreas kanseri ve safra yolu kanseri gibi kanser türlerinin tedavisinde de nakil işlemi tercih edilebilir. Özellikle diyabete bağlı ciddi böbrek hasarı olan hastalarda pankreas naklinin böbrek nakliyle birlikte yapılması mümkündür.
Pankreas Nakli Nasıl Yapılır?
Organ nakli süreçlerinde verici, donör olarak adlandırılır. Pankreas nakli olmak için sıra bekleyen hastaların tetikle olması gerekir. Çünkü uygun verici bulunduktan sonraki 18 ila 24 saat içinde nakil yapılmalıdır. Bu nedenle pankreas nakli için bekleyen hastalar, doktorları kendilerine ulaştıktan sonra kısa bir süre içerisinde hastaneye gidebilecek durumda olmalıdır.
Nakil ameliyatından önce hastaya genel anestezi yapılır. Bu sayede hasta ameliyat sırasında ağrı ya da acı hissi duymaz. Ayrıca ameliyat sırasında hasta entübe edilir ve solunumu makineye bağlı bir şekilde devam eder.
Karnın ortasından aşağı doğru bir kesi yapıldıktan sonra vericiden alınan pankreas ile küçük bir bağırsak kısmı, hastanın karnının alt bölgesine yerleştirilmektedir. Vericiden alınan küçük bağırsak parçası hastanın bağırsağına ya da mesanesine dikilmektedir. Vericiden alınan pankreas ise hastanın bacaklarına giden kan damarlarına bağlanarak beslenmesi sağlanmaktadır. Nakledilen böbreğe ait üreter mesaneye bağlanmakta, hastanın kendi böbreklerinde enfeksiyon benzeri bir sorun bulunmuyorsa eski böbrekler yerinde bırakılmaktadır. Pankreas nakli 3 ila 6 saat sürebilmekte, bu süre içerisinde hastanın nabzı, solunumu ve tansiyonu kontrol altında tutulmaktadır.
Pankreas naklinde sonraki birkaç gün boyunca hasta yoğun bakım ünitesinde tutulur. Böylece ameliyata bağlı herhangi bir komplikasyon gelişip gelişmediği ve hastaya nakledilen organların çalışmaya başlayıp başlamadığı takip edilebilir.
Hasta stabil hâle gelip yoğun bakımdan çıkınca servise alınır. Burada bir yandan takibi yapılırken bir yandan da ameliyat yaralarının iyileşmesi beklenir. İyileşme sürecinde hasta ayağa kalkıp yürümeli ve tek başına tuvalete gidebilme gibi becerileri kazanmalıdır.
Hasta taburcu edildikten sonraki 3 ila 4 hafta boyunca yakından izlenir. Nakil sonrası hastalar ömür boyu bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar kullanır. Böylece hastanın bağışıklık sisteminin yeni pankreasa saldırıp zarar vermesi önlenebilir.
Pankreas nakli başarılı bir şekilde gerçekleştiği takdirde Tip 1 diyabet hastalarının insülin tedavisine devam etmesi gerekliliği ortadan kalkar. Hasta ve verici arasında yüksek uyum yakalansa dahi organ reddi olarak adlandırılan bir durumun gerçekleşmesi riski vardır. Organ reddi, hastanın bağışıklık sisteminin yeni takılan pankreası yabancı olarak algılaması ve saldırması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Pankreas reddine bağlı olarak karın ağrısı, ateş, kan şekerinde yükselme, nakil bölgesinde aşırı hassasiyet gelişmesi, kusma ve idrar üretiminde azalma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Pankreas Nakli Kimlere Yapılır?
Pankreas nakli genellikle Tip 1 diyabet hastalarında yeniden insülin yapmasını sağlamak üzere gerçekleştirilir. Tip 1 diyabet hastalığı olan kişilerin insülinleri çok azdır ya da hiç yoktur. Bu hastaların her gün dışarıdan insülin alması gerekir. Bununla birlikte diyabetin uzun vadedeki komplikasyonlarından korunamazlar. Pankreas nakli riskli bir ameliyat olduğu için tüm diyabetli hastalara uygulanmaz.
Pankreas nakli için uygun hastalar şu şekilde sıralanabilir:
- Standart tedavi ile kontrol edilmesi mümkün olamayan Tip 1 diyabet hastaları
- İnsüline karşı çok şiddetli bir reaksiyon göstermekte olan hastalar
- İnsüline rağmen kötü kan şekeri kontrolü olan hastalar
- Şiddetli ve kontrol edilemeyen bir şekilde hipoglisemi atakları yaşayan hastalar
- Şiddetli böbrek hasarı gelişmiş olan hastalar
Bununla birlikte;
- Kanser hastalığı öyküsü olanlara
- HIV/AIDS hastalarına
- Ağır akciğer hastalığı olanlara
- Aktif hepatitli hastalara
- Obezitesi bulunanlara
- Boyun ve bacak damarlarında tıkanıklık olanlara
- Sigara, alkol ve uyuşturucu bağımlılarına pankreas nakli yapılamaz.
Çalışma Saatlerimiz
Pazartesi: 09:00 – 18:00
Salı: 09:00 – 18:00
Çarşamba: 09:00 – 18:00
Perşembe: 09:00 – 18:00
Cuma: 09:00 – 18:00
Cumartesi: 09:00 – 18:00
Pazar: Kapalı
Müşteri Yorumlarımız
