Ko-Kültür

Ko-Kültür Nedir?

Rahim içi hücreler kullanılarak embriyo için hazırlanan bir tür yardımcı besi yeri ortamı, ko-kültür olarak adlandırılır. Ko-kültür yönteminin en sık kullanılan türü ise endometrial ko-kültürdür. Endometrial ko-kültür yönteminde adetin 21. gününde kanül yardımıyla hastanın endometriumundan yani rahim duvarından doku örneği alınır. Bu doku örneği dondurularak daha sonra kullanılmak üzere stoklanabileceği gibi hemen o dönemde kullanmak üzere kültüre edilmesi de mümkündür. Doku örneği laboratuvar ortamında özel besiyerlerinin kullanılmasıyla saklanarak yapay bir rahim içi dokusu oluşturmak mümkün olur. Elde edilen embriyolar ise yapay rahim dokusu üzerine kültüre edilmek üzere aktarılabilir.

Bu esnada rahim hücreleri tarafından salınmış olan bazı maddeler ile embriyonun doğal ortamındaki gibi beslenmesi ve daha iyi kalitede gelişmelerinin sağlanması hedeflenir. Embriyonun gelişmesi için gerekli olan maddeleri içeren ko-kültür ortamında ayrıca, embriyo için zararlı olabilecek artıkları embriyo çevresinde uzaklaştıran maddeler de bulunur. Elde edilen embriyolar genellikle blastosist evresi olarak bilinen 5 – 6. günler arasında transfer edilir. Ko-kültür, tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarında, embriyoları yavaş ve/veya düşük kalitede yetişen çiftlerde yardımcı teknik olarak kullanılabilir.

Ko-Kültür Nasıl Uygulanır?

Rahim içi doku kültürü uygulaması; tekrarlayan tüp bebek tedavilerine karşın gebe kalamayan, embriyoları yavaş ve/veya kötü gelişen çiftler için yeni bir umut kaynağı hâline gelmiştir.

Ko-kültür uygulaması kapsamında, adetin 21. gününde rahim içerisinden ufak bir doku örneği alınır ve alınan doku örneği laboratuvar ortamında ayrıştırılır. Hücreler yaklaşık 20 ila 30 gün boyunca, diğer bir deyişle yumurta toplama gününe dek doğal ortamını taklit eden cihazlarda çoğaltılır. Döllenen yumurtalar yani embriyolar, hücrelerin yastık görevi üstlendiği kuyucukların içerisine yerleştirilir. Uygulama esnasında kadının kendi endometrium yani rahim içi hücreleri kullanıldığı için AIDS, sarılık ve diğer riskli durumlar ekarte edilebilmektedir.

Endometrial hücreler yapısal özellikleri gereği embriyo gelişimine zarar vermediği gibi embriyonun gelişiminin devamını sağlamakta ve büyüme şansını artırmaktadır. Ko-kültür ortamında embriyo ve rahim içi doku arasındaki ilişki vücut içindekine benzer bir şekilde gelişir. Embriyo ve anne adayının rahim iç duvarı hücreleri birbirleriyle tanışıp alışır. Ko-kültür, embriyo gelişimi için gereksinim duyulan faktörler ve proteinler açısından son derece zengindir. Ko-kültür sıvıları içinde bulunan büyüme faktörleri ve besleyici maddeler aynı zamanda embriyo gelişimini desteklemektedir.

Tüp bebek için kullanıma hazır olarak sunulan yapay kültür ortamında büyüme faktörleri ve proteinler sınırlı miktardadır. Bu yüzden tekrarlayan tüp bebek tedavisinde başarısızlık yaşayan hastalarda ko-kültür hazır satışa sunulan kültür sıvıları için bir alternatif oluşturmaktadır. Endometrial ko-kültür hazırlanması yoğun bir iş gücü ve teknik alt yapı gerektirdiği için bu konuda uzmanlık, deneyim ve eğitim sahibi elemanlara gereksinim duyulur.

Ko-kültür bir yandan embriyonun gelişmesi için ihtiyaç duyulan zengin besi ortamını sağlarken bir yandan da oluşan toksik atıkların zararını minimize eder. Ana rahminden alınan bu hücrelerle embriyo arasında olumlu bir kimyasal etkileşim olduğuna inanılır. Söz konusu etkileşim ise rahim içinde tutunarak gebelik oluşturma şansını artırmaktadır.